De afgelopen week werd ik geraakt door het verhaal van iemand. Zij vertelde mij hoe ze door agressieve communicatie en pestgedrag van collega’s en leidinggevenden in een burn-out terecht was gekomen. Een aangrijpend verhaal waarin de dynamiek tussen dader en slachtoffer helder werd.
Zodra iemand agressief communiceert of pestgedrag vertoont, wordt hij of zij een dader. Een dader doet de ander iets aan waardoor hij of zij schuld heeft aan de gepleegde daad . Een dader is bijna altijd zelf slachtoffer geweest en daardoor per definitie gewond geraakt. Vanuit deze wond wordt het daderschap opgepakt. De herkende pijn is zo heftig, dat er iets of iemand wordt gezocht om deze boosheid en agressiviteit op te projecteren. Dit is slechts een verklaring waarom iemand komt tot zijn daad en zeker geen verontschuldiging. De dynamiek is er onmiddellijk.
Het slachtoffer wordt iets aangedaan door de dader. Hem of haar overkomt iets en daar kunnen we over het algemeen heel empathisch op reageren. Als we niet uitkijken verzanden we in medelijden in plaats van medeleven. Het slachtoffer blijft in de onschuld. In een groepsomgeving kan het ook de andere kant op gaan. De omstanders kiezen dan de kant van de dader en voordat je het weet ligt alles aan het slachtoffer. Die mag dan aan de slag met zichZelf, terwijl de dader ongemoeid verder kan gaan.
Zowel de dader als het slachtoffer zullen gedrag gaan vertonen dat de dynamiek dader-slachtoffer gaat versterken. De dader blijft proberen zijn onschuld aan te tonen en het slachtoffer maskeert zijn eigen slachtofferschap, kan het daderschap vergoelijken of zich onderwerpen aan de dader. Beide gedragingen zorgen ervoor dat de dynamiek blijft bestaan en zelfs nog meer wordt bevestigd. Beiden doen iets bij het in stand houden van de dynamiek. Niet omdat ze dit rationeel willen, maar omdat hun gewondheid hen daartoe aanzet. Een reeds geschreven verhaal moet worden bevestigd.
Wil jij meer weten over hoe deze dynamiek mogelijk bij jou speelt? Wil je hulp omdat jij zelf in die dader- of slachtofferrol zit? Neem dan gerust contact met me op. Of abonneer je op de inspiratiemail die elke woensdag verschijnt en zet zo de eerste stap naar groei.